De aarde is plat, maar dat mogen we niet weten
Je zou zeggen dat sommige dingen vast staan. Dat de aarde een globe is bijvoorbeeld. Niet dus. Dit weekend is er in Amsterdam een congres van mensen die geloven dat de aarde plat is.
Een kleine één procent van de Nederlanders, 0,9 procent om precies te zijn, denkt dat de aarde niet rond is maar plat, blijkt uit onderzoek van Kieskompas, in opdracht van Trouw. Zaterdag komen deze zogenoemde flat-earthers bijeen in een zaaltje in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) om te luisteren naar internationaal bekende platte-aarde-vloggers.
Organisator is de Vlaamse Didi Vanh: “Ik was zestien op 11 september 2001, de aanslagen op de Twin Towers. Ik stelde overal vragen bij. Zo kwam ik in de wereld van de complottheorieën terecht.” Ze vond op internet een presentatie over de maanlanding waarin je kon zien dat die door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa in scène zou zijn gezet. “Ik dacht, ik verdiep me er even in en dan heb ik zo door dat dat niet klopt. Maar het tegendeel gebeurde.”
Met foto’s van de moderne bibliotheek vlak bij het Centraal Station in hun uitnodiging liften de complotdenkers mee op het betrouwbare imago van de bibliotheek, beaamt de woordvoerder van de OBA. “Dat is wel iets voor ons om over na te denken. Maar zolang huurders de wet niet overtreden, zijn ze welkom. Wat dat betreft geldt voor ons de vrijheid van meningsuiting.”
Wetenschappers zijn mensen die alles geloven wat hen wordt verteld
En terecht, zegt Vanh, die zelf een bachelor heeft in de biotechnologie. “Ik wil mijn steentje bijdragen aan het uitdagen van de gangbare theorie dat de aarde een bol is die rondzweeft in de oneindige ruimte. In die zin ben ik wel degelijk wetenschappelijk. Het zou mooi zijn als de wetenschap ook meer openstond voor ons.”
Het is niet dat ze denkt dat alle wetenschappers leugenaars zijn. “Het zijn mensen die geloven wat hen altijd is verteld.” Zelf neemt zij graag de uitvinding van de nucleaire bom als voorbeeld van hoe complotten in elkaar steken: “Heel veel wetenschappers werkten aan die uitvinding mee. Slechts een klein groepje wist waar het voor was. Pas toen de bommen werden gebruikt en dood en verderf zaaiden, begreep iedereen het.” Het zou zomaar eens hetzelfde kunnen zijn met die platte aarde. Dat pak ’m beet 100 mensen weten hoe het echt zit en dat het daarom geheim blijft.
In de Verenigde Staten wordt het aantal aanhangers van het platte-aarde-complot geschat op 2 procent. In Nederland zou er iets minder animo zijn, blijkt uit de enquête van Kieskompas, maar het zijn dus nog altijd een slordige 150.000 Nederlanders die de stelling ‘Nasa en andere organisaties doen er alles aan om te verhullen dat de aarde geen bol is maar een platte schijf’ waarschijnlijk of zeer waarschijnlijk achten. Het onderzoek van Kieskompas is onderdeel van een groter onderzoek naar complottheorieën waarover Trouw meer zal publiceren.
De platte aarde wordt omringd door ijs
Op internet klonteren de gelijkgezinden al langer samen, bredere bekendheid kregen de flat earthers door de Amerikaanse documentaire ‘Behind the Curve’ die ook in Nederland te zien is op Netflix. Een van de hoofdpersonen in de documentaire maakt van hout en glas schaalmodellen van de platte aarde. Ongeveer zoals hij en zijn vrienden denken dat de aarde er echt uitziet. De schijf wordt omringd door een muur van ijs (Antarctica) en afgesloten door een stolp waarop het sterrenstelsel geschilderd is.
Het loopt nog geen storm. De organisatie had gerekend op 200 deelnemers, het zijn er nu 125. In Spanje daarentegen was een conferentie onlangs in een mum van tijd uitverkocht, weet Vanh. Wellicht komt dat doordat Nederland weinig actieve charismatische predikers heeft. Eerder hielp ze mee met het organiseren van twee congressen in de VS en vorig jaar trok ze de kar in Groot-Brittannië. “Alle types mensen komen eropaf, bejaarden, huisvrouwen, ingenieurs. Opvallend veel vrouwen ook. Heel anders dan bij conferenties over aliens die vooral mannen trekken. Het zijn mensen die vragen stellen, vaak zonder bijbedoeling of frustratie. Afgezien van een paar gekke types natuurlijk.”
Voor Vanh is dit de laatste keer. Ze heeft net een nieuwe baan en wil zich daar op storten. Wat voor baan wil ze niet zeggen, om haar nieuwe werkgever niet direct tegen zich op te zetten. Vanh: “Nu is iedereen er wel aan gewend in mijn directe omgeving. Maar in het begin verklaarden mijn vrienden en familie me voor gek. Er was ook veel boosheid. Er is altijd heel veel onbegrip.”
Lees ook:
Aliens op een luchtmachtbasis in VS? Niet alle Nederlanders vinden dat onzin.
Meer dan vijf procent van de Nederlandse bevolking gelooft dat de Amerikanen in Nevada buitenaardse wezens verbergen.