Wat is politiek?
In Nederland worden er bepaalde beslissingen genomen zoals: automobilisten mogen alleen handsfree bellen in de auto, anders kunnen ze een boete krijgen. Fietsers mogen wel bellen, appen of muziek luisteren op de fiets. Want mensen vinden dat minder gevaarlijk. Die beslissingen worden genomen door politici. Zij houden zich bezig met politiek en de overheid. Elke dag maken politici beslissingen over Nederland die belangrijk zijn. Vanaf welke leeftijd mag je bijvoorbeeld alcohol drinken en kopen? Moeten snelwegen verbreed worden om files en ongelukken te verkomen? En nog een voorbeeld : wat doen we als er ineens rellen uitbreken. Daar gaan politici dus over.
Politici bedenken maatregelen en nemen namens de bevolking besluiten. Dit noemen we besturen. Als politici het land 'besturen' krijgen ze hulp van ambtenaren. Ambtenaren zijn personen die werken voor de overheid. Wat is een ambtenaar? Bijvoorbeeld een identiteitskaart koop je bij een ambtenaar op het stadhuis. Maar ook politieagenten en leraren zijn ambtenaren.
De overheid bemoeit zich aleen met dingen die van algemeen belang zijn, dat betekent dat ze voor heel veel mensen belangrijk zijn. Bijvoorbeeld de veiligheid op straat, de aanleg en het onderhoud van wegen en dijken, het onderwijs en de gezondheidszorg. Om al dit te kunnen doen is er geld nodig en daarom betalen burgers en bedrijven geld.
Alle mensen in Nederland mogen zelf stemmen voor een nieuwe wet of een probleem in Nederland. Dat heet directe democratie. Directe democratie komt voor in het referendum, dat betekent dat het volk stemt over een belangrijk onderwerp.
Je kan niet iedereen over elke wet mee te laten stemmen in een land met 17 miljoen inwoners, dat is praktisch onmogelijk. De meeste politieke problemen zijn best ingewikkeld en je moet goed nadenken over wat de gevolgen van zo'n wet kunnen zijn waar je op stemt. Daarom kiezen wij politici die namens de mensen besluiten nemen voor Nederland. Zij zijn onze volksvertegenwoordigers. Net als de leden van de Tweede Kamer.
In Nederland moet je belasting betalen. En van dat geld worden de ambtenaren betaald. Maar het belastinggeld wordt ook gebruikt voor de zorg, de bouw van huizen en scholen, de aanleg van wegen en voor bijstandsuitkeringen. Als de overheid te weinig geld heeft voor alle deze zaken, gaan de belastingen omhoog of leent de overheid geld. De overheid kan ook besluiten minder geld uit te geven, dat noemen we bezuinigen.'Algemeen belang' (blz.66)
HAVO Tekstboek blz. 66: 'Algemeen belang'
VWO Tekstboek blz. 89: 'Belang van politiek'
Opdracht 1
Stel jij kwam vandaag aan de macht in Nederland. Welke 3 maatregelen zou jij nemen en waarom. Bedenk dus bij elke maatregelen een argument voor. Maar let op, je moet ook steeds één argument tegen bedenken. Deze opdracht maak je in je schrift.
Opdracht 2
Nederland heeft sinds 10 januari een nieuw kabinet. Bekijk op deze pagina wie de twintig (nieuwe) ministers zijn van de nieuwe regering en neem de namen en ministerie over in je schrift.
Neem de namen over in je schrift en schrijf je op welke functie ze hebben. De functies waar je uit kunt kiezen staan hieronder.
Opdracht 3
Bekijk bovenstaande video. Maak in je schrift of op je telefoon in powerpoint/keynote, een schematische weergave van de bestuurslagen binnen Nederland.
HAVO Tekstboek blz. 67/68: 'Kenmerken parlementaire democratie '
VWO Tekstboek blz. 90: 'Kenmerken'
Opdracht 4
Zoek in je tekstboek de kenmerken van een parlementaire democratie. Lees onderstaande artikelen en geef aan waarom veel mensen vinden dat veel Corona (Spoed-) wetten die de laatste twee jaar zijn ingevoerd, ondemocratisch is.
HAVO Tekstboek blz. 68/69: 'Dictatuur' + 'Kenmerken dictatuur'
VWO Tekstboek blz. 92/93: 'Dictatuur''
Opdracht 5
Klik hieronder voor het werkblad 'Democratie of dictatuur' van Pro-Demos. Lees de instructies en neem de landen over in je schrift. Geef bij elk land aan of het volgens jou een democratie of dictatuur is.
Links, Rechts, Progressief of Conservatief?
HAVO Tekstboek blz. 73 t/m 75
HAVO Tekstboek blz. 96 t/m 105
Opdracht 6
Ben ik links, rechts, conservatief of progressief? Op welke politieke partij zou ik stemmen? Noteer de uitslag in je schrift.
Tekstboek blz. 79: 'Politieke partijen' + 'Soorten partijen'
Opdracht 7
Maak in je schrift een duidelijk en kleurrijk overzicht (van links naar rechts) van de Nederlandse politieke partijen die nu in de Tweede Kamer zitten.
- Gebruik de logo's van die politieke partijen.
- Geef aan hoeveel zetels elke partij heeft in de Tweede kamer.
- Schrijf op wie op dit moment de fractie-leider is.
- Schrijf op welke Politieke Partijen op dit moment vertegenwoordigd zijn in de regering
- Schrijf van de politieke partij die volgens opdracht 6 het beste bij jou past, vijf standpunten van deze partij. (Zoek op "partijprogramma" en dan de naam van 'jouw' partij.)
HAVO Tekstboek blz. 74 'Populisme'
VWO Tekstboek blz. 100 'Populisme'
Opdracht 8
Bekijk bovenstaande video en lees in je lesboek (of hieronder) de alinea over populisme. Schrijf in je schrift op wat volgens jou populisme is en wat het gevaar kan zijn van populisme.
HAVO Tekstboek blz. 74/75 'Progessief en conservatief' + bron 8 blz.80
VWO Tekstboek blz. 100/101 'Progressief en conservatief' + bron 10 blz.104
Opdracht 9a
Bekijk bron 8(HAVO) 10(VWO) en lees bladzijden die hierboven staan (of hieronder zijn afgebeeld). Neem de bron 8 (HAVO) of 10 (VWO) over in je schrift en plaats Forum voor Democratie op de de juist plek met behulp van deze pagina.