Onderwijsman en oud-lector Wallage informateur
HU-lector
Wallage gaat met Uri Rosenthal als duo informateurs een poging doentot het opstellen van een Paars+ coalitie. Hij was de voorbijejaren bijzonder lector Overheidscommunicatie aan de HogeschoolUtrecht en tot voor kort burgemeester van Groningen. Momenteel ishij bijzonder hoogleraar integratie en openbaar bestuur aan de RUG.In het onderwijsbeleid heeft hij ook sporen verdiend, ondermeer als woordvoerder HO en SF beleid in de Tweede Kamer. Diebeleidsterreinen deelt hij in elk geval met de beoogd premier, MarkRutte, en met PvdA-fractieleider Job Cohen, die ookstaatssecretaris op dat terrein was. Sterker nog: Cohen volgdeindirect Wallage op in 1993 op OCW.
Als woordvoerder in de Tweede Kamer moest Wallage in de jaren voor1989 vooral oppositie voeren. Dat deed hij graag en welsprekend.Aan veel van zijn opvattingen en stellingen van toen zal hijwellicht minder graag herinnerd worden. Zo vond hij de WSF nietgoed genoeg: het giftbedrag van de beurs en aanvullende beurs wasveel te laag. Ook de OV-kaart voor studenten kon geen genadevinden: dat was gedwongen winkelnering die de student ook nog moestbetalen door een iets lagere studiebeurs. Als bewindsmanonder Ritzen voerde hij de kaart vervolgens wel in.
Wat en hoe
Het meest onder vuur heeft Wallage als voormaligPvdA-staatssecretaris van OCW gelegen bij de recente commissievan zijn partijgenoot Dijsselbloem. Die had weinig vleiende termenvoor zijn onderwijsbeleid in de periode 1989-1993. Vooral hetvan bovenaf opleggen van de basisvorming, zonder gevarieerdeuitstroomniveaus, werd hem zwaar aangerekend. Het was allemaal teweinig wat en te veel hoe geweest.
Onder Wim Kok als premier was Wallage de fractieleider van de PvdAin de eerste paarse periode. Dat betekende dat hij tijdens deonderhandelingen in 1994 en 1998 een paars regeerakkoord moesthelpen onderhandelen. Omdat hij na OCW ook nog een jaarstaatssecretaris op SZW was geweest, had Wallage toen al de naamvan een echte generalist. Ook dat zal nu nuttig zijn, want in hetHaagse werd vorige week openlijk geklaagd over het gebrek aansociaaleconomische dossierkennis van Rosenthal tijdens de eerdereformatiegesprekken.
Als voorzitter van de ROB, de Raad voor het Openbaar Bestuurkwam Wallage dit voorjaar met een pleidooi, dat hem nu weleenskon achtervolgen. Het parlement moest in het formatieproceseen grotere rol vervullen, vond hij. Dat zou draagvlaken transparantie helpen vergroten.En kandidaatministers zou de formateur aan de Kamer moetenaanbieden om hen na hoorzittingen te laten ondersteunen, a la hetsysteem in de USA.
Nederlaag in 1994
Wallage’s formatie-expertise bestaat niet alleen maar uitoverwinningen. Met name bij de post OCW niet. In 1994 had hijzodanig gemanoeuvreerd, dat D66 deze portefeuille zou krijgen en dePvdA daarom afscheid kon nemen van Wallage’s vorige chef, ministerRitzen. Hun verstandhouding was ‘niet optimaal’ geweest, zo heethet. De linksliberalen hadden alleen niemand die voor deze postgeschikt bleek. Mensen als Rinnooy Kan haakten af. Alleen Kamerliden literator Aad Nuis bleef over en hem leek dit veel tezwaar. In een achtergrondgesprek met Ritzen deed die desuggestie om samen het departement te doen.
Dit leek D66 wel wat en in de laatste 48 uur van de formatiemoest Wallage ineens op zoek naar een PvdA’er voor OCW. Een reeksnamen passeerde de revue: Han Leune -doch die wilde niet naRitzen- Karin Adelmund en Tineke Netelenbos -maar daarzag Van Mierlo niets in- werden genoemd. Zelfs de naam vanWallage’s beschermeling en Basisschool-projectmanager ReinZunderdorp viel. Naar verluidt heeft VVD-leider Bolkestein toengezegd: “En wie mag dat wel zijn, die meneer Zunderdorp?”
Handboek Minister
Van Mierlo zou toen op instigatie van Nuis de zittendePvdA-minister, Jo Ritzen, nog eens aanbevolen hebben. Bolkesteinvond een ingewerkt iemand met veel kennis van de begroting sowiesoal beter. Wallage kon weinig anders dan bij formateur Kok ministerRitzen voor herbenoeming voor te dragen. De film die ambtelijk OCWvoor diens alom verwacht afscheidsfeest had laten maken, verdweenin een diepe la.
Het ‘Handboek Minister’ dat Ritzen in de tussentijd hadgeschreven, bleef nog 4 jaar als manuscript in de kast liggen.In 1998 verscheen het alsnog. Tijdens die formatie konWallage OCW toch uitruilen en de VVD de nieuwe minister latenleveren: Loek Hermans. Zelf werd hij als fractieleider opgevolgddoor Ad Melkert ‘and the rest is history’.
