Crowdfunding voor sociale ondernemers

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van Urgenda raakte ik in gesprek met Rinske van Noortwijk van GreenWish, die ik vorig jaar al had ontmoet als jurylid van de ASN-wereldprijs. Zij vertelde dat GreenWish een toenemend aantal voorstellen ziet langskomen van startende ondernemers die met hun bedrijf sociale of maatschappelijke problemen willen aanpakken. Deze ondernemers komen lastig aan de bak bij reguliere banken. Tijd dus om een idee van 2 jaar terug af te stoffen: een crowdfunding platform voor sociale ondernemers. Meedenken over en/of helpen met de verdere ontwikkeling? Laat een reactie achter of stuur me een email.

De basis

Het basisidee heb ik afgekeken van MyC4, een internetplatform waarmee je rechtstreeks kunt investeren in Afrikaanse ondernemers. Je kiest daarbij zelf in welke ondernemer je investeert, welk bedrag en tegen welk percentage. Als andere investeerders geld tegen een lagere rente aanbieden dan jij, dat wordt je bod verwijderd. Dat is dus marktwerking in het voordeel van de ondernemer.

Doordat een groot aantal investeerders ieder een klein bedrag inlegt kan de ondernemer in Afrika toch aanzienlijke bedragen lenen. De kracht van het MyC4 model boven dat van Kiva zit hem voor mij in de mogelijkheid om als investeerder zelf te bepalen hoeveel rente je vraagt. Ondernemers met plannen waar je meer vertrouwen in hebt of die je meer aanspreken kun je dus een lagere rente bieden. Zo kan ik me in Nederland voorstellen dat je bepaalde types ondernemingen of instellingen ook een lagere rente wilt rekenen, bv. het re-integratiebedrijf van een oud-collega of de school van je kind.

Voor het beoordelen van de businessplannen van de ondernemers werkt MyC4 samen met lokale micro-financiering organisaties uit Afrika. Deze mogen hiervoor een vergoeding vragen.

Toevoegingen voor Nederland

Om het MyC4 model in Nederland te laten slagen zijn volgens mij een aantal toevoegingen nodig.

Bij MyC4 kun je op twee manieren bieden op een lening, anoniem en met naam. Wanneer je een soortgelijk model in Nederland introduceert horen daar volgens mij bij dat je de keuze hebt tussen anoniem, alleen zichtbaar voor je sociaal netwerk (bv. zakenrelaties op LinkedIn of je vrienden of Hyves), of helemaal openbaar.

Een ondernemer die een lening wil via MyC4 plaatst z’n jaarcijfers op de site. Veel kleinere Nederlandse ondernemers hebben denk ik (maar ik kan me vergissen) moeite met dergelijke transparantie. Een alternatief kan zijn dat je als ondernemer zelf een keuze maakt:

  • het businessplan is alleen zichtbaar voor geselecteerde mensen;
  • het businessplan is zichtbaar voor je netwerk
  • het businessplan is zichtbaar voor de hele community van investeerders;
  • het businessplan is zichtbaar voor iedereen.

Alleen de mensen die het businessplan kunnen zien hebben de mogelijkheid om te investeren. Hoe meer openheid, hoe hoger dus de kans op het aantrekken van kapitaal, en hoe groter de kans op een lagere rente.

Het beoordelen van het businessplan door een bank is denk ik lastig, een alternatief zou een accountant of boekhouder kunnen zijn. Of een sociaal mechanisme waarbij je support moet verzamelen van investeerders in de crowd die in je businessplan geloven voordat je daadwerkelijk geld kunt aantrekken via de community.

Voor de daadwerkelijke investeren is een betaling via Ideal of creditcard denk ik het makkelijkst. Dat kan op twee manieren, zoals bij MyC4 en Kiva, waarbij je een bedrag overmaakt naar een account bij hun. Waarna je het geld kunt investeren in de ondernemers van je keus. Of via de mogelijkheid om rechtstreeks te investeren in een onderneming.

De rol van banken

Er is een rol mogelijk voor banken, die heb ik ook al aan een aantal banken voorgelegd. Tot nu toe zonder enige reactie. Neemt niet weg dat ik volgende keer zal vertellen welke mogelijke rollen er voor hun zijn op een crowdfunding platform.

Hoe verder?

Goede vraag 😉 Wat er in ieder geval nog mist aan het verhaal:

  1. Het businessplan en bedrijfsmodel moeten uitgewerkt worden. Momenteel ontbreekt daartoe de tijd
  2. Hoe zit het met vergunningen, regelgeving etc.? Ik ben geen bankier of jurist, maar vermoedt dat je voor de uitvoer van dit plan een bankvergunning nodig hebt. Na de val van de DSB is DNB daar niet zo scheutig meer mee. Hoewel een stukje concurrentie en echte innovatie (dus niet in de vorm van nog ingewikkeldere producten) in de banksector volgens mij geen kwaad kan.
  3. Software en systeem specificaties. Beginnen met een bestaande basis is het makkelijkst, aan de andere kant ben ik groot voorstander van open source en open standaarden. Laat de beste community maar winnen zou ik zeggen.

Zie ik wat over het hoofd? Laat een reactie achter.

Meedenken? Laat een berichtje achter in de reacties of stuur me een email.

Deel 2: Crowdfunding als alternatief voor banken?

Deel 3: Van bank naar platform voor duurzaam ondernemen

14 reacties op “Crowdfunding voor sociale ondernemers”

  1. Hi Krispijn, heb zelf steeds meer behoefte om zelf actiever te zijn in plaats van alleen maar mijn geld weg te zetten op spaarrekening of via effectenkantoor. Maar beschik niet over gigantische bedragen dus crowdfunding is dan wel een goede vorm. Heb net boek CPB over de grote recessie gelezen en er moet dus wel voldoende controle zijn om moreel risico en meeliftersgedrag af te vangen dus vraag is wie of wat die taak op zich gaat nemen. Op 18 februari a.s. organiseert de Europese Commissie een informatiedag over financiele instrumenten met aan eind een netwerklunch. Als het goed is zijn daar banken, business angels, investeerders, Syntens, Agentschap, KvK enz en (plus collega’s Technopartner en fin.instr EZ) bij elkaar (ben nu bezig ism collega’s lijst genodigden samen te stellen. In ieder geval is vz Business Angels Netwerk NL aanwezig, net als Henny van der Pluijm van Venture Media. Misschien goede gelegenheid voor jou om dit idee te toetsen?

    Like

  2. Social comments and analytics for this post…

    This post was mentioned on Twitter by krispijnbeek: @echonn beetje late reactie over idee voor crowdfunding voor sociale ondernemers uit te schrijven. Hoor graag jou mening http://ow.ly/Xdez

    Like

  3. @Linda
    Dat zou een mooie kans zijn, als je daar ruimte voor ziet. Via Janneke Boerman kwam ik ook de site Investeringsplein tegen. Kon niet zo goed zien of je daar ook je investeringen kan uitsplitsen over verschillende ondernemers en of de administratie van de lening en aflossing via hun loopt. Ook gaan zij uit van anonimiteit, terwijl ik zelf eerder zou kiezen voor het inzetten van bestaande sociale netwerken van (aspirant) ondernemers.

    Wat betreft de checks & balances op meeliften en moral hazard: absoluut waar, heb ik zelf niet 1, 2, 3 goed antwoord op.

    Daarnaast heb je natuurlijk nog sites als 1procentclub en Akvo, alleen richten die zich meer op ontwikkellingshulp.

    Like

  4. Hallo Krispijn,

    interessant stuk over crowdfunding, positief om te zien dat steeds meer mensen in Nederland dit als mogelijk alternatief gaan zien voor de traditionelere vormen van financiering.
    Zelf ben ik met een groepje ondernemers nu al enige tijd bezig met het opzetten van een crowdfunding initiatief voor start-ups in Nederland. Lijkt me interessant daar eens verder over te praten, wellicht kunnen we iets voor elkaar betekenen!

    Like

  5. Ben er nog niet heel erg ingedoken, maar hoor het steeds vaker om me heen: bij The Hub, rechtstreeks van andere sociaal ondernemers. Wij gaan nu zelf proberen om een deels crowd funded participatiefonds op te zetten voor Treemagotchi 2.0. En daarnaast een deel door wat grotere participaties door wat meer vermogende mensen en een ander deel gevuld met een ouderwetse lening van de bank. Tenminste, dat is het plan :- ) Ik weet van 1 grootbank dat ze betrokken zijn bij ideeen voor crowd funding platform, maar weet niet of het kies is dat te vertellen. Zal ik ze vragen. Enne, biedt Sellaband inspiratie?

    Like

  6. @Mark
    Lijkt me interessant om ‘ns verder te praten. Ik heb je een mail gestuurd, dus check je inbox 🙂

    @Egon
    Grappig dat het nu rond begint te zingen bij The Hub. 2 jaar geleden bij de opening in Amsterdam was of m’n pitch niet goed genoeg, of de tijd er nog niet rijp voor 😉

    Sellaband biedt zeker inspiratie. Het model dat je zelf gekozen hebt voor Treemagotchi 2.0 is ook het model dat ik zelf voor ogen heb. Alleen dan startend bij heel kleine bedragen (ondergrens Euro 5). Op die manier kan je werkelijk iedereen laten investeren een nieuw of bestaand bedrijf.

    Ben wel benieuwd welke bank er zelf bezig is, al heb ik zelf ook geluiden die kant op gehoord vanuit een aantal grote marktpartijen.

    Like

  7. Ik ben hier ook al een tijdje naar aan het kijken. Maar het is niet eenvoudig om iets te doen wat meer is dan een datingsite. De financiële toezichthouders blaken niet van zelfvertrouwen, en dat is na Palminvest bepaald niet beter geworden. Ik ben al een tijdje actief op MYC4, maar het gaat niet best met hen. Investeringsplein is gelieerd aan het ondernemersklankbord en kan dus best een breed publiek hebben. Ik weet niet of het plein succesvol is maar dat is gemakkelijk uit te zoeken. Niet zo succesvol dat de sociale ondernemers het hebben ontdekt kennelijk ? Eens met Edgar dat het veel bredere is dan Sociale Ondernemers. Krediet bij een bank zonder onderpand is nu erg moeilijk. Dus als je kapperszaak wil openen of zo, dan lukt het ook alleen met Informals. Egon, ik ben graag bereid om er verder over te spreken. We hebben elkaar gezien op NL15 bij Seats2Meet geloof ik ?

    Like

  8. @markhillen
    Het is zeker heel lastig om langs toezichthouders te komen. Wat dat betreft is er geen sector met een betere toetredingsbarriere dan de financiële sector. Onder druk van de debacles rond Palminvest en DSB zal het voor nieuwkomers zeker niet makkelijker worden, dat ben ik helemaal met je eens. Vandaar dat ik in mijn post van zondag ook aan probeer te geven hoe banken gebruik kunnen maken van een crowdfunding platform als aanvulling op hun bestaande activiteiten.

    Wanneer je van start wil gaan in Nederland lijkt samenwerking met een bestaande houder van een bankvergunning bijna vereist. Dat kan overigens ook een voordeel zijn.

    Ik ben zelf ook actief op MyC4 en ze hebben inderdaad een behoorlijke uitdaging gehad in 2009 met een aantal providers, zoals ik al eerder beschreven heb. Het model vind ik echter nog steeds intrigerend, al kwam ik op P2P lending een stuk tegen over Zidisha. Een non-profit die in tegenstelling tot MyC4 en Kiva zonder tussenkomst van lokale microfinancieringsinstellingen werkt. Een van de redenen daarvoor is fraude en piramidespel achtige constructies voorkomen, al blijft mijn vraag hoe ze dan voorkomen dat ze zelf de verdenking op zich laden dat ze een piramidespel worden…

    Met Investeringsplein ben ik onvoldoende bekend. Gelet op het bedrag dat ik zelf in eerste instantie zou willen investeren vind ik de toetredingsdrempel met 25 euro ook te hoog. Daarnaast is het me onduidelijk of ik een volledig project moet financieren of ook een klein deel voor mijn rekening kan nemen, zoals bij Kiva, MyC4 en Zidisha kan.

    Like

  9. @Krispijn
    Een van de uitdagingen met deze modellen zijn de transactiekosten. Als je spaargeld in bijvoorbeeld het ASNNovib fonds of het Triodos fonds steekt voor microfinanciering, dan zijn de uiteindelijke lasten voor de lender toch lager dan bij MYC4. Want kleine bedragen hebben hoge transactiekosten (in procenten). Kijk bijvoorbeeld naar Sellaband of Africaunsigned. Elke transactie kost gewoon drie kwartjes bankkosten, die zijn in Nederland relatief laag omdat we rechtstreeks werken en niet via Credit Card, maar in procenten wordt dat erg veel op kleine bedragen want de eigen kosten komen daar dan nog bij. Dus een onderdrempel is wel nodig. Kiva is een charity die wordt gesubsidieerd. Maar is dat een sustainable business model ? Investeringplein is een dating site. Je betaalt een paar tientjes per jaar lidmaatschap en kunt een button drukken om in contact te komen met de ondernemer. Dat is alles. Meer mag waarschijnlijk ook niet. De normale zorgplicht die banken hebben is lastig in te vullen in deze modellen. En als je er garanties aan gaat koppelen wordt het allemaal erg duur. Afijn, ergens zou eens een doorbraak moeten komen denk ik. De regels van de “old school”, die terecht weer strakker worden, staan vooruitgang in de weg. Het antwoord heb ik ook niet.
    @rest, wat zijn jullie stil

    Like

  10. @markhillen
    Het business model is zeker een uitdaging. Ik ben altijd van de simpele rekensommen en vragen: als je om bijna niet kunt bellen en emailen, waarom kost bankieren dan nog zoveel geld? In de prooi over ABN-Amro staat een fraai stukje over de overname van die Italiaanse bank door ABN. Waarna ABN zich rijk rekende met de hoge inkomsten vanuit bankkosten. Terwijl ze ook hadden kunnen gaan voor het verlagen van het kostenpeil naar Nederlands niveau en tegelijkertijd marktaandeel uitbreiden door lagere kosten te rekenen aan de klant…

    De hoge transactiekosten van banken zijn voor MyC4 en andere microfinancieringsplatforms, zoals Kiva ook reden om het geld binnen hun eigen systeem te houden. De interne transactiekosten zijn vele malen lager dan bij de banken.

    In Afrika en Azië is betalen per mobiele telefoon inmiddels in opkomst. Ik kan me niet voorstellen dat partijen als M-Pesa drie kwartjes per transactie rekenen. Ze zijn nog niet echt doorgedrongen in West-Europa, maar da’s een kwestie van tijd (of van binnenboord halen 😉 Op de site van M-pesa in Kenya zie ik Vodafone als partner staan. Die hebben ook hier een vestiging dacht ik 😉

    Overigens gaat het me niet om dat tientje of die 20 euro per jaar abonnementskosten, daar kan ik me best in vinden. Maar ik ben niet in de gelukkige omstandigheid dat ik in m’n eentje een volledig businessplan kan financieren, zolang een site dus geen consortiumvorming mogelijk maakt betaal ik dat geld om vervolgens enkel kleine projecten te kunnen financieren in de hoop dat ik goed gok. Bij MyC4 was mijn eerste les: SPREIDT JE RISICO. Oftewel: kleine bedragen in veel verschillende ondernemingen, niet alles op 1 ondernemer of 1 plan inzetten zoals bij Palminvest.

    Ik ben inmiddels ook benadert door GreenWish en Petra Kroon van <a href="http://www.sociaalondernemen.nu/"Sociaal ondernemenom verder te praten over het idee. En door Edgar Neo die met een groep ondernemers een Seats to Meet vestiging in Rotterdam via crowdfunding wil realisteren. Als je bij een van deze afspraken wil aanschuiven, hoor ik dat graag. Dan zorg ik dat je een uitnodiging ontvangt.

    Like

  11. @ Mark Ik ben er inderdaad helemaal stil van :- ) @ Krispijn

    Kennen jullie het Belgische coöperatieve vennootschap Netwerk Rentevrij? http://www.rentevrij.be
    Niet geheel crowd funding, en al helemaal niet online, maar wel interessant denk ik om hun model juridisch-fiscaal eens te bekijken en op economische duurzaamheid: aanvrager werft zelf een bedrag x bij particulieren, netwerk rentevrij leent dan een dubbel bedrag x uit, rentevrij.

    @ Mark Ja, we hebben elkaar inderdaad met NL15 ontmoet! Nu herkende ik je foto. En, ja, graag spreek ik met je. Hoe kan ik je het best contacten? mijn adres: egon apenstaart kairostools.nl

    Like

  12. Jan Willem van de Groep Avatar
    Jan Willem van de Groep

    Dit is een interressante disicussie. Ik denk dat over een jaar of tien het concept ‘bank’ hier mee op losse schroeven komt te staan. Wat mij een beetje verbaast is het feit dat iedereen de beweging gelijk wil institutionaliseren. Ik heb er overigens weining verstand van maar ik denk wel dat het goed is om het vraagstuk vanuit 21e eeuwe principes te benaderen. Een antal kernbegrippen van dat 21e eeuws denken zijn: samen, verbinding, kennisdeling en transparantie. Die begrippen leiden tot duurzame innovaties en zijn voorwaardelijk voor een duurzame samenleving.
    Volgens mij moet de beweging die hier beschreven wordt vergeleken worden met de manier waarop het web functioneert. Op het web vloeit informatie door het netwerk en komt daardoor op de meest onverwachte plekken terrecht. De grap is dat die vloeibare kennis zich bij iedere transactie transformeert en vermenigvuldigt. Voor crowdfunding zou je dat principe ook moeten hanteren met het verschil dat het nu gaat om geldstromen. Daar is dan wel een platform voor nodig maar geen instituut of eigenaar o.i.d. Op dat moment wordt het vraagstuk wat simpeler….er is namelijk geen probleemeigenaar die kan worden aangesproken door de gevestigde instituten.

    Of bekijk ik het nou te simpel ?

    Eén opmerking over het stuk van @krispijn: transparantie van de deelnemers is volgens mij een absolute voorwaarde. Daar kun je niet mee marchanderen. Ik denk zelfs dat je er voor moet zorgen dat de leners op het platform regelmatig verslag doen van hun activiteiten. Ik zie de founders ook meer als kleine aandeelhoudertjes dan geldverstrekkers.

    Like

  13. @Egon
    Dank voor de tip. Ga ik me ‘ns in verdiepen. Al vind ik het erg papierig uitzien, een groot deel van het proces zou ik zelf toch graag automatiseren.

    @Jan Willem van de Groep
    Of het hele concept bank hiermee op losse schroeven komt te staan weet ik niet. Wat je wel zult zien is dat diensten die nu bij de bank horen zullen verschuiven richting gespecialiseerde bedrijven. Net als je nu al internationale betalingen buiten de bank om kunt doen via systemen als Paypal. Zo kun je in delen van Afrika betalingen buiten banken om doen via systemen als M-Pesa.

    Of je dit soort ontwikkelingen meteen moet institutionaliseren weet ik ook niet, maar of het betekent dat het allemaal in vrije netwerken terecht komt betwijfel ik. Ook op het ‘vrije internet’ zijn de systemen waardoor de informatie stroomt voor een aanzienlijk deel in handen van een paar grote spelers. En al helemaal de systemen waarmee gezocht wordt. Googlen is voor veel mensen synoniem met zoeken op internet. Op dezelfde manier is het mogelijk dat een bepekrt aantal spelers de financiële transactiesystemen in handen heeft. Dat kunnen overigens ook dezelfde zijn als die andere bits en bites afhandelen, zoals Vodafone met M-Pesa laat zien in Afrika en Ebay met Paypal in de VS en Europa.

    Wat wel erg zou schelen is als de doorberekende transactiekosten voor financiële handelingen fors zouden dalen.

    Like

  14. It’s in point of fact a nice and useful piece of information. I’m satisfied that you shared this useful
    info with us. Please stay us informed like this.

    Thanks for sharing.

    Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.